İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI
İMAR VE ŞEHİRCİLİK DAİRE BAŞKANLIĞI
Şehir Planlama Müdürlüğü’ne
Konu: İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 17.06.2010 tarihli toplantısında oy çokluğuyla kabul edilmesinin ardından, 08.08.2010 tarihindeİstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı tarafından da onaylanarak 01.09.2010 tarihinde askıya çıkarılmış olan 1/25.000 ölçekli İstanbul ili Kuzey Marmara Otoyolu Nazım İmar Planı’na itirazımız.
- Köprünün yapılacak olduğu İstanbul’un kuzeyindeki ormanlar, kentin içme ve kullanma suyu gereksinimini karşılayan ve toplam su depolama kapasiteleri 817,6 milyon m3 olan Avrupa Yakasındaki Terkos,Büyükçekmece, Alibeyköy ve Sazlıdere, Anadolu Yakasındaki Ömerli ve Darlık barajları ile 110 milyon m3’lük Istranca ve 145 milyon m3’lük İsaköy veSungurlu (Yeşilçay Projesi) derelerinin havzalarını içermektedir. Mevcut iki köprünün ortaya çıkardığı baskı sonucu Elmalı Barajı kullanılamaz hale gelmişken 3. Köprünün yapımı çok daha vahim sonuçlara yol açacak, tüm İstanbul halkı yakın bir gelecekte büyük su sorunuyla karşı karşıya kalacaktır.
- Ayrıca yapılacak 3. Köprü ve çevre yollarda kar yağışının olduğu günlerde trafiğin açık tutulması için önemli miktarda tuz ve son yıllarda yaygınlaşan buz çözücü kimyasal maddeler kullanılacaktır. Bu ürünlerin araçların lastiğinden savrularak çevredeki ağaçların yaprakların abulaşması, eridikten sonrada drenaj kanalları aracılığı ile toprağa ve derelere ulaşması da çevre ve su kirliliğine yol açacaktır. Yine hem köprü ve bağlantı yollarının yapılması sırasında hem de bu bölgede yapılacak yerleşmelerle İstanbul’un kuzeyindeki ormanların ve dolayısıyla su havzalarının tahrip olması ortaya çıkacaktır. Yolların yapımıyla oluşacak olan sedimantasyon ve trafik nedeniyle ortaya çıkacak egzoz gazları da baraj göllerinde toplanan suyun doğrudan ve dolaylı olarak kirlenmesine yol açacaktır.
- İstanbul’da halkın önemli gereksinimlerinden biri de kentin yorucu ve bunaltıcı ortamından uzaklaşarak orman içinde doğanın sakin, huzur verici, estetik yönden zengin ortamında dinlenmektir. Mevcut haliyle bile İstanbul halkının bu gereksinimini yeterince karşılayamayan İstanbul’un kuzeyindeki ormanların böyle bir köprü geçişiyle bu gereksinimi karşılaması olanaksızlaşacaktır. Yine İstanbul’un kuzeyindeki ormanlar halkın yaşam kalitesini etkileyen; bünyelerindeki karbon tutma ve havadaki tozları filtreleyerek ürettikleri temiz havayla kuzeyden esen hakim rüzgarı şehre pompalayarak kentin hava ve yaşam kalitesini arttırmaktadırlar. 3. Köprünün yapımı bu dengeyi geri dönülmez bir şekilde yıkıma uğratacaktır.
- Yeryüzünde biyoçeşitliliği tehdit eden etkenlerin başında büyük yaşam ortamlarının daha küçük yaşam ortamlarına bölünmesi,yaşam ortamlarının kullanım şeklinin değişmesi gelmektedir. Yollar yaşam ortamlarının parçalanmasının en önemli sebeplerindendir. Yaşam ortamı parçalanması popülasyonlar ve türler arasında izolasyona neden olmaktadır. O nedenle 3. köprü güzergahına bağlanacak ana ve ikincil yollar yaban hayatını olumsuz etkileyeceklerdir. Kenarları çitle çevrili otoyollar doğrudan yaban havyalarının yaşam alanlarını parçalayarak, hayvan türlerinin İstanbul’un kuzeyindeki yayılış alanlarını sınırlayacaktır. Ayrıca İstanbul’un kuzey ormanları çok sayıda nadir ve dünyanın başka bir yerinde olmayan endemik bitki türünün yok olmasına neden olacaktır. Bunun yanında araçlardan çıkacak olan egzoz gazlarının çevreye; bitki örtüsü ve faunaya olan zararları geri dönülmez tahribata yol açacaktır.
- İstanbul ve çevresindeki orman alanları,dünyanın önemli kuş göçü yoğunlaşma alanlarından olup, yüzbinlerce su kuşu,yırtıcı ve ötücü kuş türüne göç döneminde ev sahipliği yapmaktadır. Bu özellikleriyle İstanbul Boğazı, ülkemizde ve dünya üzerinde kuş göçünün en iyi izlenebildiği yerlerden biridir. 3. Köprünün yapılması halinde bu canlılığın ve zenginliğin ortadan kalkması kaçınılmazdır.
- 3. Köprünün ve bağlantı yollarının yapımı bunları çevreleyen ormanlardaki yangın riskini de büyük oranda arttıracaktır.
- 3. Köprü ve bağlantı yolları, İstanbul’un kalan tarım alanlarınıda yapılaşmayla tehdit etmektedir. Geri döndürülemez sonuçlara yol açacak bu tahribat, nitelikli tarım alanlarını ranta kurban edecektir.
- 1. ve 2. köprü örneklerinde de görüldüğü gibi köprü yolları ve güzergahları kentsel gelişmeyi olumsuz etkileyecek; mutlak surette koruması gereken alanların plansız yapılaşmasına sebep olacaktır. 3. Boğaz Köprüsü yapıldığı takdirde, 2. köprü sürecinde yaşandığı gibi illegal yapılaşmayla büyük orman alanları orman niteliğini kaybedecek, bazı alanların orman sınırları dışına çıkarılması yönünde baskılar artacaktır. 2B alanları, özel ormanlar ve tarım alanları bu süreçten ilk olarak etkilenecek alanların başında gelmektedir.
- Planların kademeli birlikteliği ilkesi doğrultusunda üst ölçekli plan kararlarına uygun olarak hazırlanması gereken bu plan ölçeği itibariyle halen yürürlükte olan 1980 tarihli 1/50.000 ölçekli İstanbul Nazım İmar Planına aykırıdır.
- Bu ulaşım planının yapılma amacı kentin transit trafik yükünün kuzeye kaydırılması olarak ifade edilmiştir. Bugün bile transit trafiğin boğaz geçişlerindeki payı sadece % 2 dolayındadır ve bu düşük oran, 6 milyar dolarlık yeni bir köprü ve bağlantı yolları yapımı için kesinlikle yeterli bir transit trafik talebi değildir. Ayrıca, bu transit trafiğin deniz ve demiryolları üzerinden geliştirilecek daha ekonomik ve çevre dostu çözümlerle köprülerden, kent içi trafikten arındırılması mümkün iken, yeni bir köprünün transit trafik için savunulamaz bir tutarsızlıktır.
- Ana ulaşım kararlarında üçüncü bir Boğaz köprüsüne yer verilmeyen ve kesin bir dille karşı politikaların savunulduğu 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda(ÇDP) 3. Köprü Projesi’nin “tepeden inme merkezi bir proje” olduğu ve kent için“tehdit” niteliği taşıdığı ifade edilmişken, (ÇDP)’deyer alan temel ulaşım politikalarına ve tespitlerine uymak zorunda olan 1/25.000Ölçekli Kuzey Marmara Otoyolu (İstanbul 3. çevre yolu ve bağlantı yolları dahil) planı, hem bu ilkeye temelden aykırı bir niteliğe hem de ÇDP’de öngörülen yakalar arası nüfus ve yapılaşma dengesine ve kuzey kesimdeki ekolojik bütünlük alanlarına tehdit oluşturduğundan arazi kullanım kararlarınada aykırı bir niteliğe sahiptir.
- 3. köprü güzergahının tespiti amacıyla Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü’nce hazırlanan etüt raporunda Kuzey Marmara Otoyolu Güzergahı ve Boğaz geçişi için“Etütedilen güzergahın uzunluğu, uzun bağlantı yolları yapılması ihtiyacı, şehir içi trafiğinden trafik yükü almaması gibi şartlar sebebiyle; bu seçenekte hem mali,hem de ekonomik fizibiliteye ulaşılması mümkün görülmemektedir.” ifadesiyle bu projeyi bilimsellikten ve yapılabilirlikten uzak bulunmuştur.
Yukarıdaki gerekçelerle İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde 01.09.2010 tarihinde askıya çıkarılan 1/25.000 ölçekli Kuzey Marmara Otoyolu (İstanbul 3. Çevre Yolu vebağlantı yolları dahil) planına itirazımızı sunar; diğer itirazlarımıza ilişkin yasal haklarımız saklı kalmak kaydıyla plan değişikliğinin iptal edilerek bunu tekrar değerlendirilmesi için gereğinin yapılması isteğimizi bilgilerinize sunarız.
Tarım Orkam-Sen İstanbul Şubesi
